پول و زندگی (وبسایت فرید اسماعیلیان) آنچه باید درباره درست خرج کردن، درست پس انداز کردن و درست سرمایه گذاری کردن بدانیم
زمانی که از، “از دست دادن” بیزار باشید نتیجه اش این است که درد باخت بیشتر از لذت پیروزی خودش را نشان می دهد. “گریز از ضرر” یکی از مهم‌ترین مفاهیم در روانشناسی مالی است که نشان می‌دهد افراد چگونه نسبت به ضررها و زیان‌ها واکنش نشان می‌دهند. این مفهوم می‌تواند تأثیر زیادی بر تصمیم‌گیری‌های مالی و سرمایه‌گذاری افراد داشته باشد و از آنجا که ضررها چندین برابر بیشتر از سودها بر افراد تأثیر می‌گذارند، درک و مدیریت این تمایل روانی اهمیت ویژه‌ای دارد و از همین روست که من این موضوع را برای این مقاله انتخاب کرده ام. ضرر گریزی یا ترس “از دست دادن” می تواند به تعصبی تبدیل شود که این تعصب برای ما هزینه خواهد داشت و در واقع باعث می شود که ما هزینه یک تصمیم را بیش از اندازه واقعی آن، برآورد کنیم و این به معنای وجود یک مانع بزرگ پیش روی تصمیمات ماست.
“گریز از ضرر” یا ترس “از دست دادن”
گریز از ضرر به این معناست که افراد تمایل دارند بیشتر از کسب سود، از ضرر اجتناب کنند. تحقیقات زیادی هستند که نشان داده‌اند که اثرات منفی از دست دادن پول یا سرمایه‌گذاری، بیشتر از اثرات مثبت کسب آن به صورت سود است. این مفهوم باعث می‌شود که افراد در مواجهه با ریسک‌های مالی، تصمیمات محافظه‌کارانه‌تری اتخاذ کنند و به جای دنبال کردن فرصت‌های جدید، بر اجتناب از ضررها متمرکز شوند.
تمایز “گریز از ضرر” از ریسک‌گریزی
خیلی از اوقات ضررگریزی و ریسک گریزی مترادف هم تعبیر می شوند در حالی که ریسک‌گریزی به معنای ترس از پذیرش ریسک‌های مالی است و گریز از ضرر به واکنش‌های احساسی نسبت به ضررها اشاره دارد. افراد ریسک‌گریز ممکن است از هرگونه ریسک اجتناب کنند، در حالی که افراد با گریز از ضرر بیشتر بر جلوگیری از ضررهای احتمالی تمرکز دارند تا کسب سود. به عبارت دیگر، ریسک‌گریزی بر اساس ارزیابی منطقی از احتمال و شدت ریسک است، در حالی که گریز از ضرر بیشتر به واکنش‌های احساسی مربوط می‌شود؛ اگر بخواهم ساده تر بگویم باید این گونه باید گفت که “گریز از ضرر” مانعی غیرمنطقی برای اتخاذ یک تصمیم است در حالی که ریسک گریزی می تواند به شکلی کاملا منطقی خود را نشان دهد.
تأثیرات روانی و مالی “گریز از ضرر”
گریز از ضرر می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر تصمیم‌گیری‌های مالی افراد داشته باشد و دقیقا به همین دلیل است که شناخت و آشنایی با آن می تواند مفید باشد و به اصلاح برخی از رفتارهای غیرعقلایی ما در حوزه تصمیمات مالی منجر شود. برخی از این تأثیرات عبارتند از:
- نگه‌داشتن سرمایه‌گذاری‌های زیان‌ده: افراد ممکن است به دلیل ترس از شناسایی ضرر، سرمایه‌گذاری‌های زیان‌ده خود را نگه دارند و از فروش آنها اجتناب کنند. این رفتار می‌تواند منجر به زیان‌های بیشتر و فرصت‌های از دست رفته برای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های سودآورتر شود.
- فروش زودهنگام سرمایه‌گذاری‌های سودده: از ترس اینکه سودها به سرعت از بین بروند، افراد ممکن است سرمایه‌گذاری‌های سودده خود را زودتر از موعد بفروشند. این رفتار می‌تواند مانع از بهره‌برداری کامل از پتانسیل رشد سرمایه‌گذاری‌ها شود.
- عدم پذیرش فرصت‌های جدید: ترس از ضرر می‌تواند افراد را از پذیرش فرصت‌های جدید بازدارد، حتی اگر این فرصت‌ها به طور بالقوه سودآور باشند. این امر می‌تواند منجر به از دست رفتن فرصت‌های سرمایه‌گذاری مناسب و کاهش بازدهی کلی سرمایه‌گذاری‌ها شود.
- تأثیرات احساسی و روانی: گریز از ضرر می‌تواند منجر به اضطراب و استرس بیشتر در تصمیم‌گیری‌های مالی شود. این امر می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس افراد در مدیریت سرمایه‌گذاری‌های خود شود و به‌طور کلی تجربه مالی نامطلوب‌تری ایجاد کند.
راهکارهای مقابله با “گریز از ضرر”
در این که باید این رفتار را باید کنترل کرد و مدیریت بهتری روی آن داشت شکی نیست و به طور کلی برای مقابله با گریز از ضرر و کاهش تأثیرات منفی آن، می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
- تعیین برنامه تخصیص دارایی: داشتن یک برنامه مشخص برای تخصیص دارایی‌ها می‌توان
د به کاهش تصمیم‌گیری‌های احساسی کمک کند. این برنامه باید شامل درصدهای مشخصی برای انواع مختلف دارایی‌ها باشد که بر اساس اهداف مالی و تحمل ریسک فرد تنظیم شده‌اند و این تکنیک خود به خود می تواند بخشی از موانع ناشی از ا
ین پدیده را کمرنگ کند چرا که قالب سرمایه گذاری را از شکلی ذهنی به شکلی منطقی و روی کاغذ تبدیل می کند. - ارزیابی منظم پورتفوی: ارزیابی منظم و منصفانه پورتفوی می‌تواند به کاهش تأثیرات گریز از ضرر کمک کند. افراد باید به صورت دوره‌ای عملکرد سرمایه‌گذاری‌های خود را بررسی کرده و بر اساس اطلاعات به‌روز و واقع‌بینانه تصمیم‌گیری کنند.
- مشاوره با متخصصان مالی: مشاوره با متخصصان مالی می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های منطقی و دور از احساسات کمک کند. متخصصان مالی می‌توانند با ارائه راهنمایی‌های حرفه‌ای، به افراد کمک کنند تا استراتژی‌های مناسبی برای مدیریت سرمایه‌گذاری‌های خود اتخاذ کنند. طبیعی است که مشورت می تواند می تواند بخش
ی از بار این پدیده را بکاهد. - تمرین ذهن‌آگاهی: استفاده از تکنیک‌های ذهن‌آگاهی می‌تواند به کاهش اضطراب و استرس ناشی از تصمیم‌گیری‌های مالی کمک کند. این تکنیک‌ها می‌توانند به افراد کمک کنند تا با آرامش و تمرکز بیشتری به بررسی و تحلیل وضعیت مالی خود بپردازند. در مورد ذهن آگاهی باید گفت که ذهن‌آگاهی یا “مایندفولنس” به معنای آگاهی و توجه کامل به لحظه حال بدون قضاوت و با پذیرش کامل است. این مفهوم ریشه در سنت‌های مدیتیشن شرقی دارد، اما در دهه‌های اخیر به عنوان یک ابزار مؤثر در روانشناسی و مدیریت استرس شناخته شده است.
- آموزش مالی: آموزش مالی می‌تواند به افراد کمک کند تا دانش و مهارت‌های لازم برای مدیریت بهتر سرمایه‌گذاری‌های خود
را کسب کنند. این آموزش‌ها می‌توانند شامل مفاهیم پایه‌ای مالی، استراتژی‌های سرمایه‌گذاری و مدیریت ریسک باشند.
در نهایت اینکه:
گریز از ضرر یکی از عوامل مهمی است که می‌تواند تصمیم‌گیری‌های مالی را تحت تأثیر قرار دهد. آگاهی از این مفهوم و استفاده از راهکارهای مناسب می‌تواند به افراد کمک کند تا تصمیم‌های مالی بهتری بگیرند و از تأثیرات منفی گریز از ضرر جلوگیری کنند. با شناخت و مدیریت این تمایل روانی، می‌توان به تصمیم‌گیری‌های مالی موفق‌تر و منطقی‌تری دست یافت.
