بودجه و فرار از بی نظمی های مالی

بودجه و بودجه ریزی کلماتی آشنا برای هر کدام از ما هستند و بارها و بارها این کلمات را شنیده ایم، اما احتمالا نه برای زندگی فردی و خانوادگی خودمان بلکه بودجه را برای اداره کشور و احتمالا ابزاری مالی برای شرکت ها می شناسیم. واقعیت این است که بودجه نه تنها برای اداره کشور و برای اداره یک شرکت یا یک کسب و کار ابزاری مهم است، بلکه برای زندگی فردی و مدیریت مالی زندگی نیز ابزاری غیر قابل چشم پوشی است که غالبا یا با آن آشنا نیستیم و یا اینکه از آن در مدیریت مالی زندگی استفاده نمی کنیم.

 

بودجه چیست؟

در ساده ترین و راحت ترین تعریف ممکن بودجه عبارت است از پیش بینی درآمدها و هزینه ها برای یک دوره مشخص. مثلا برای اداره کشور معمولا پیش از آغاز سال جدید، دولت ها درآمدها و هزینه های خود را برای سال پیش رو پیش بینی می کنند و یا شرکت ها یا به صورت سالیانه و یا حتی برای بازه های زمانی کوتاهتر و به طور مثال برای بازه های فصلی آن را تنظیم می کنند.

ما چه به عنوان یک فرد و چه به عنوان یک خانواده نیز درآمدها و هزینه هایی داریم و در بهینه ترین شکل ممکن بهتر است که به طور ماهیانه و در ابتدای هر ماه و یا چند روز قبل از شروع هر ماه درآمدها و هزینه های خود را پیش بینی کنیم. به طول مثال تصور کنید امروز بیست و هشتم مهرماه است و این زمان خیلی خوبی است تا بودجه آبان ماه خود را تنظیم کنیم.

تکرار می کنم که بودجه یعنی پیش بینی درآمدها و هزینه ها. هیچ گاه نمی توان درآمدها و هزینه ها را کاملا دقیق پیش بینی کرد. چرا که ممکن است مسائلی در زندگی پیش بیاید که قابل پیش بینی نبوده اند اما مهم این است که حداکثر توان خود را برای برآورد دقیق درآمدها و هزینه ها داشته باشیم و مهمتر آنکه با نگاه واقع بینانه آن را تنظیم کنیم. همه به طور حدودی می دانیم که چقدر پول درمی آوریم و حدودا می دانیم که چقدر هزینه می کنیم و اگر کسی بگوید که نمی دانم واقعا خطرناک است.

 

کسری و مازاد بودجه

چنانچه در یک ماه درآمدها بیش تر از هزینه هایی باشند که آن ها را پیش بینی کرده ایم اصطلاحا با مازاد بودجه روبرو بوده ایم و چنانچه هزینه ها بر درآمدها پیشی بگیرند با کسری بودجه مواجه هستیم. کسری بودجه به این معنا بوده است که یا درآمدهای خود را بیش از

حد و یا هزینه های خود را کمتر از آن چیزی که باید پیش بینی کرده ایم. کسری بودجه منجر به بدهکار شدن فرد در طول زمان می شود؛ یعنی چنانچه کسری بودجه زندگی برای چند ماه متوالی ادامه یابد به معنای بدهکار شدن ما است و این یک زنگ خطر مهم برای زندگی به حساب می آید. همانقدر که مازاد بودجه می تواند به پس انداز بیشتر و افزایش کیفیت زندگی چه در بعد رفاه لحظه ای و چه در بعد سرمایه گذاری برای آینده منجر شود، کسری بودجه نیز می تواند زندگی را با چالش های جدی بدهکاری و حتی جبر به فروش دارایی ها و کاهش ثروت در بلندمدت و یا حتی ورشکستگی روبرو کند.

 

فرآیند بودجه ریزی

برای بودجه ریزی یک کاغذ بردارید و در سمت راست آن درآمدها و در سمت چپ هزینه های خود را برای یک ماه پیش رو پیش بینی کنید. در انتها جمع درآمدهای پیش بینی شده را با جمع هزینه های پیش بینی شده مقایسه کنید. اگر طرف درآمدها سنگین تر بود، شما با مازاد بودجه روبرو هستید و بهتر است که یک هدف مالی که ترجیحا بهتر است یک سرمایه گذاری متناسب با میزان پولتان است را برنامه ریزی کنید و در همان ابتدای ماه آن را پس انداز کنید. اگر با کسری بودجه مواجه هستید باید بگویم که شما حالا پیروز شده اید چرا که پیش از مواجهه با کسری بودجه آن را پیش بینی کرده اید و آن گاه است که می توانید فکری برای آن بکنید یا حداقل با مدیریت هزینه ها آن را کمی سبک تر کنید.

در سمت هزینه ما با دو نوع هزینه روبرو هستیم. هزینه های ثابت نظیر اقساط، اجاره، بیمه خودرو، شهریه مدرسه یا دانشگاه، قبض ها و خلاصه هر آن چیزی که عدد و زمان پرداختش مشخص است. اما بخشی از هزینه ها که هزینه های متغیر است که شامل خورد و خوراک، تفریحات، پوشاک، نگهداری خودرو و … می شود نیز اگر چه شاید برآوردش سخت تر باشد اما اگر از یکی دو ماه قبل هزینه های خود را در طول یک ماه یادداشت کرده باشید، کاملا عدد و رقم آن برای شما قابل پیش بینی است هر چند که باز هم تکرار می کنم پیش بینی خطا دارد و ما باید تلاش کنیم خطا را به حداقل برسانیم.

مهمترین اثر بودجه ریزی برای زندگی

غالبا افراد با کسری بودجه مواجه هستند  و بودجه ریزی مهمترین ابزار برای این است که پیش از مواجهه شدن با کسری بودجه آن را پیش بنی کنیم. در واقع ریشه بسیاری از بی نظمی ها، خرج کردن های نامتوازن، ولخرجی های بی دلیل، بدهکار شدن ها و مشکلات و دغدغه های مالی ناشی از عدم وجود بودجه برای برای زندگی است. بودجه ریزی در یک کلام مهمترین ابزار برای نظم بخشیدن به بخش مالی زندگی است.