در علم اقتصاد، پسانداز را موتور رشد میدانند وموفقیت اقتصادی در گرو پسانداز است. این موضوع هم برای یک کشور و با نگاه کلان صادق است و هم برای افراد و خانوارها. چراکه پسانداز اساس و پایه رشد سرمایهگذاری بهحساب میآید و سرمایهگذاری سکوی پرتاب یک فرد در حوزههای مالی و اقتصادی است. بنابراین پسانداز مسئله مهمی است که اصلا نباید از آن غافل بود. قانون ششم یکی از مهمترین و جدیترین قوانین در جهت بهبود شرایط اقتصادی یک فرد یا یک خانواده بهحساب میآید.
احتمالا تا قبل از اینکه شما جملات بالا را خوانده باشید هم به این مسئله معتقد بودید که پسانداز مهم است. اما سوال این است که چرا بر طبق مطالعات زیادی که انجام شده، نهتنها در ایران که حتی در بسیاری از جوامع توسعهیافته اقتصادی هم نرخ پسانداز بسیار پایین است و افراد نمیتوانند پسانداز کنند. یعنی افرادی وجود دارند که میدانند پسانداز باید انجام شود اما موفق به انجام آن نمیشوند. این میتواند دلایل متعددی داشته باشد که در اینجا به تعدادی از شایعترین آنها اشاره میکنم.
• اصلیترین یا شاید یکی از اصلیترین دلایل عدم موفقیت افراد در پسانداز این است که پس از کسب درآمد، اول هزینههای خود را انجام میدهند و پسازآن تصمیم به پسانداز دارند. درحالیکه درس اول در پسانداز این است که قبل از هر هزینهای در یک حساب جدا گذاشته شود و درست مانند هزینههای خیلی ضروری با آن برخورد شود.
• دلیل دیگر شاید ابهام در مقدار آن باشد. یعنی ممکن است شما عدد خاصی را برای پسانداز در نظر دارید که هیچگاه نتوانید آن را از درآمدهای خود جدا کرده و کنار بگذارید. در پسانداز یک نکته را هرگز فراموش نکنید؛ پسانداز “هر چه بیشتر بهتر” و این جمله یعنی پسانداز هرچقدر هم که کم باشد مهم نیست و اصل پسانداز مهمتر از مقدار آن است؛ چراکه حتی اگر پساندازهای کوچک ازنظر مالی تاثیر زیادی نداشته باشند، عادت به پسانداز میتواند در بلندمدت اثر خود را نشان دهد. فردی که پسانداز را جزئی از برنامه مالی زندگی خود میداند، با افزایش درآمدهای یکباره به جای هزینههای هیجانی و ولخرجی رفتار صحیحتری نسبت به دیگران از خود بروز میدهد.
• یکی از اصلیترین دلایلی که منجر میشود شما موفق به پسانداز شوید، قانون چهارم است. برای یک پسانداز موفق باید اهداف مشخصی هم داشته باشید تا بتوانید آن را بهتر انجام دهید؛ درهرصورت در یک زندگی استاندارد، فرد باید به انداز سه تا شش ماه زندگیِ بدون درآمد پسانداز داشته باشد. ایجاد این پسانداز میتواند هدف اول مالی و اولویت اصلی باشد.
و اما نکته پایانی اینکه پسانداز نباید بهصورت پول نقد نگهداری شود. بهخصوص در اقتصادهایی که با تورمهای بالا (مثل اقتصاد ایران) روبرو هستند جدیتر است. بنابراین آموختن اصول اولیه سرمایه گذاری نقش جدی در به کار گیری درست و بهینه پس انداز ها دارد.